بررسی گونه ها، شیوه ها و جغرافیای تولید فرش ایران در پنج قرن اولیۀ هجری، با تکیه بر منابع مکتوب

فرش دستباف، به‏لحاظ خصوصیات مواد به کار رفته در آن، طول عمر و دوامی نسبتاً کوتاه دارد و این مسئله همواره مطالعات و پژوهش های تاریخی و دیرینه شناسی مرتبط به این محصول را با مشکلاتی فراوان مواجه ساخته است. این آسیب در بررسی تاریخ فرش ایران اسلامی بیش از همه در پنج قرن اولیۀ هجری محسوس است. در این پ‍ژوهش با هدف شناسایی وضعیت فرشبافی ایران در پنج قرن اولیۀ هجری به لحاظ تنوع گونه های فرش دستباف و نیز جغرافیای مناطق تولید، به منابع مکتوب (تاریخی و ادبی) استناد شده است. روش تحقیق در این مقاله از نوع تاریخی و روش جمع آوری آن کتابخانه ای است. نتایج پژوهشی بیانگر آن است که علی رغم کمبود آثار مرتبط با فرش دستباف در دورۀ مذکور، اسامی بسیاری از فرش های تولیدی معاصر مانند قالی، گلیم، پلاس، نمد، حصیر، و زیلو در منابع مکتوب قابل ردیابی است. همچنین مناطق وابسته به دیلمان، خراسان، آذربایجان، پارس، عراق و ماوراء النهر از برجسته ترین مراکزی است که فرشبافی در آنها رایج بوده است.